​96. YILINDA CUMHURİYET

Mustafa Kemal Cumhuriyeti’nin temel hedefi Orta Çağı yaşayan Anadolu’da Cumhuriyet gibi büyük bir dönüşüm projesi olarak insanın özgürleşmesini birey olmasını temel alıyordu. Henüz 1920li yıllarda Ulusal Kurtuluş Savaşı sürerken yurtdışına öğrenciler gönderebilen ve her koşulda TBMM’yi açık tutan kadınlarımıza seçme seçilme hakkı veren, medreseden, modern ve özerk çağdaş üniversite evrimi yaşatan bir anlayışın adıydı Cumhuriyet.  1940’lı yıllarda Cumhuriyeti Anadolu’nun her köşesine taşımayı amaç edinen Köy Enstitüleri bir uygarlık tasarımı idi. Nazımın şiirinde belirttiği gibi “ Gocuklu celeplere,  direnen bireyi yaratmakta yeri gelmişken
Akrep gibisin kardeşim,
korkak bir karanlık içindesin akrep gibi.
Serçe gibisin kardeşim,
serçenin telaşı içindesin.
Midye gibisin kardeşim,
midye gibi kapalı, rahat.
Ve sönmüş bir yanardağ ağzı gibi korkunçsun, kardeşim.
Bir değil,
           beş değil,
                      yüz milyonlarlasın maalesef.
Koyun gibisin kardeşim,
gocuklu celep kaldırınca sopasını
sürüye katılıverirsin hemen
ve âdeta mağrur, koşarsın salhaneye.
Dünyanın en tuhaf mahlûkusun yani,
hani şu derya içre olup
                            deryayı bilmeyen balıktan da tuhaf.
Ve bu dünyada, bu zulüm
                                    senin sayende.
Ve açsak, yorgunsak, alkan içindeysek eğer
ve hâlâ şarabımızı vermek için üzüm gibi eziliyorsak
                      kabahat senin,
                                     — demeğe de dilim varmıyor ama —
                      kabahatin çoğu senin, canım kardeşim!
                               Nazım Hikmet RAN
Bu günkü Cumhuriyeti anlatmak için başka söze gerek var mı?
Şiir 70 yıllık karşı devrimin sonuçlarını ne kadar güzel anlatmış…